Εξώκοσμη Σαγήνη…

Ο ψίθυρος της «χαμένης πατρίδας»

 Ασίγαστη Θλίψη φουσκώνει τα στήθη

Γλυκιά νοσταλγία μιλά στη καρδιά

Οι άνεμοι φύσηξαν γεμάτοι σαγήνη

Το δάκρυ που κύλησε ένα δρόμο ζητά

Φτερούγες που άνοιξαν οι θολές αναμνήσεις

Ορίζοντες άπειροι κι όμως τόσο γνωστοί

Καλέσματα που ζητούν τα πάντα ν’ αφήσεις

Καλέσματα που σου τάζουν μιαν αιώνια αρχή…

Σαγήνη… Και μάλιστα εξώκοσμη! Και ο μόνος τρόπος που ίσως βοηθά να προσεγγίσεις λεκτικά και να μεταδώσεις, ως κάποιο βαθμό, την αίσθηση της είναι η ποίηση. Δεν ξέρω αν και κατά πόσο κατάφερα να το επιτύχω αυτό, όμως ευελπιστώ να μοιραστώ μαζί σας αυτούς τους αχνούς ψιθύρους και συγχωρέστε με αν το παρόν θέμα είναι λίγο «φευγάτο»! Αλλά ξέρετε, όταν προσπαθείς να βάλεις σε λέξεις τα ά-λογα, δημιουργείται μια αλλόκοτη αίσθηση που απορρέει από το «είναι και δεν είναι…» της λογικής μας αντίληψης. Η ποίηση παρακάμπτει αυτή την πλευρά μας και απευθύνεται κατ’ ευθείαν στην καρδιά.

Θεωρώ όμως, πως αξίζει τον κόπο να προσεγγίσουμε αυτό το τόσο δύσκολο, από πολλές απόψεις, θέμα. Ένα θέμα που εγείρεται σε κάθε προσέγγιση του Ιερού κι όμως πάντα το προσπερνάμε παρόλο που αποτελεί τα άλφα και το ωμέγα της αναζήτησης μας. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να το πλησιάσουμε εσκεμμένα και να πάμε ακόμη πιο πέρα. Να σκάψουμε βαθιά ως τις ρίζες του ιερού δένδρου και παράλληλα να υψωθούμε πολύ πάνω από αυτό, ώστε να αποκτήσουμε μια θέα πανοραμική. Να φτάσουμε σ’ εκείνο τον τόπο όπου οι λέξεις χάνονται και μένει η Δύναμη. Όπου η επικοινωνία παύει κι αποκαθιστάται η Κοινωνία.       

Άνεμοι λοιπόν, ψίθυροι, καλέσματα, αναμνήσεις… Αναμνήσεις τίνος; Από πού; Πότε;

Και θλίψη, η θλίψη της απώλειας. Κι όλα μόλις κάτω από την επιφάνεια της συνείδησης. Υπάρχουν, τα νιώθεις, όμως δεν ξέρεις πώς, δεν μπορείς, να μιλήσεις γι αυτά και σιωπάς. Και απλά τα βιώνεις. Βιώνεις την σαγήνη των ψίθυρων μιας χαμένης πατρίδας. Εκείνης της κοινής μας πατρίδας που «βρίσκεται» κάπου έξω από τον Κόσμο. Έξω από την Δημιουργία και το γραμμικό Χρόνο. Και η λαχτάρα της επιστροφής κορυφώνεται και η αναζήτηση παίρνει χίλιους δρόμους.

Το τραγικό είναι πως τις περισσότερες φορές οι μνήμες θολώνουν κι ο προορισμός ξεχνιέται. Η επιθυμία αποπροσανατολίζεται, η αναζήτηση παίρνει λάθος στροφή κι απομένουν μονάχα παράφωνοι απόηχοι.

Απόηχοι όπως θρησκευτικές τελετουργίες, ιερατικοί συμβολισμοί, λατρευτικά εθιμοτυπικά. Όμως όλα αυτά, αν και παίζουν το ρόλο τους και βοηθούν ως κάποιο σημείο, κάνουν ακριβώς αυτό. Βοηθούν ως κάποιο σημείο. Έπειτα σηκώνουν το αδιάβατο τείχος του δογματισμού και οριοθετούν το τελευταίο σύνορο κάποιου Παράδεισου.

Κι απομένεις με τη δίψα άσβεστη, επειδή για να ξεδιψάσεις, πρέπει να φτάσεις στην Πηγή…

Ανατρέχοντας στα κάθε είδους δόγματα συναντάμε θεούς και δαίμονες που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στέκουν ανάμεσα σε μας και τον δρόμο της επιστροφής. Και καλά θα μου πείτε οι δαίμονες, οι θεοί όμως; Κοιτάξτε. Ένα «δαίμονα», μπορείς αργά ή γρήγορα, να τον αναγνωρίσεις και να προφυλαχτείς από την όποια επιρροή του ή τουλάχιστον προσπαθείς να τον αντιμετωπίσεις ανάλογα.

Από ένα «θεό» όμως τον οποίο φοβάσαι και όμως εμπιστεύεσαι και στον οποίο ακόμη χειρότερα, εναποθέτεις τις ελπίδες σου, πώς να γλιτώσεις; Τότε η σαγήνη μετατρέπεται σε δέος κι εσύ σταυρώνεις τα χέρια και περιμένεις υπάκουα την θεία δίκη ή αν αποφασίσεις πως πρέπει να κάνεις κάτι, αρχίζεις τις «μετάνοιες».

Αυτή είναι η μια πλευρά του νομίσματος των δογμάτων. Η άλλη αφορά τους αντιδραστικούς. Εκείνους που έχουν την δική τους γνώμη και την εκφράζουν μέσα από τα δικά τους, αιρετικά για τους προηγούμενους, δόγματα. Και προφανώς προσέξατε την χρήση των εισαγωγικών στους θεούς και τους δαίμονες. Γιατί υπάρχουν από δαύτους πολλοί και διάφοροι χωρίς όμως και οι παραδοσιακοί να εξαιρούνται.

Κάποιοι έχουν για θεό τους το Χρήμα ενώ κάποιοι το θεωρούν δαίμονα! Άλλοι πιστεύουν στην κάθε είδους Εξουσία και προπάντων την δική τους επί των υπολοίπων και άλλοι στην Αναρχία. Όλοι μας ή έστω η συντριπτική πλειοψηφία από μας, έχουμε κάποιο «θεό» και κάποιο «δαίμονα» για να μας ταλανίζει. Και μπροστά στο φόβο που μας προκαλεί, μικρό ή μεγάλο, συνειδητό ή ασυνείδητο, χάνουμε την αίσθηση της εξώκοσμης σαγήνης και μας μένει το δέος. Η διαύγεια της Αντίληψης μας διαστρεβλώνεται και εγκλωβιζόμαστε πίσω από την περιχαράκωση των κοινωνικών μας διαμορφώσεων.

Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όχι μόνο τα δόγματα, αλλά και κάθε σύστημα αναζήτησης, όπως κι αν αποκαλείται, εσωτεριστικό, αποκρυφιστικό, μυστικιστικό ή δεν ξέρω πώς αλλιώς, δεν παύει να οφείλει την δημιουργία και την ύπαρξη του σε ανθρώπους, ή μη, που γαλουχήθηκαν μέσα στα πλαίσια κάποιας διαμορφωμένης κοινωνίας.

Έτσι δεν είναι καθόλου περίεργο πως ακόμη και σ’ αυτά που διατείνονται την κατοχή μιας επαρκέστερης μεθόδου για την απελευθέρωση του Ανθρώπου, δεν παύουν να υπάρχουν «κλειδαριές». Τις αποκαλούν ασφαλιστικές δικλίδες και από μια άποψη είναι θεμιτή και απαραίτητη η ύπαρξη τους. Θεωρητικά όσοι από τους αναζητητές είναι έτοιμοι, έχουν την ικανότητα να τις αναγνωρίσουν και να τις ξεπεράσουν και ωραία ως εδώ. Όμως πόσοι από αυτούς που τις ξεπερνούν εργάζονται επί του αγαθού;

Ίσως αυτό να είναι ένα τελείως διαφορετικό ζήτημα βέβαια, αλλά κάποιοι από αυτούς δημιούργησαν τα δόγματα και κάποιοι ομότεχνοι τους τα συντηρούν μέχρι σήμερα. Και οι ασφαλιστικές δικλίδες αντιστρέφονται προς όφελος των ολίγων και «εκλεκτών».

Και ο Άνθρωπος παραμένει κατά κανόνα στην «ανακύκλωση».

Εν τούτοις και σε πείσμα όλων αυτών η σαγήνη που νιώθουμε στο κάλεσμα της χαμένης μας πατρίδας πηγάζει ευτυχώς από μέσα μας. Και είναι αυτό το Κάλεσμα ο πιο σίγουρος δρόμος.

Και, φαινομενικά, να το πρώτο παράδοξο. Η Σαγήνη είναι εξώκοσμη κι όμως πηγάζει από μέσα μας! Κι αυτό επειδή έχει τις ρίζες της έξω από τη Δημιουργία, αλλά όχι έξω από την Εκδήλωση! Εμείς –τώρα, εδώ– είμαστε μέσα στη Δημιουργία και άρα και μέσα στην Εκδήλωση…

Εκδήλωση, Δημιουργία, Κόσμος, εμείς, οι άλλοι –ποιοι άλλοι;– Λέξεις. Πολλές λέξεις! Αντιλαμβάνεστε άραγε εσείς όπως αντιλαμβάνομαι εγώ αυτές τις λέξεις; Τους δίνεται το ίδιο νόημα με μένα ή με τον διπλανό σας; Και τι είναι τελικά «Αυτό» που ονομάσαμε Εκδήλωση και τι Δημιουργία;

Θεωρώ την Εκδήλωση ως το αποτέλεσμα της πηγαίας πρώτης κίνησης ενός «κάτι», όπως θέλετε το ονομάζετε, και την Δημιουργία ως το αποτέλεσμα της «συνειδητής του πρόθεσης». Την Εκδήλωση ως Καθαρή άμορφη Ενέργεια, την Δημιουργία ως την δια-μόρφωση της προηγούμενης. Ίσως αυτό που οι Τολτέκοι ονομάζουν αντίστοιχα Έμφυτη Συνείδηση και Εξελισσόμενη Συνείδηση. Ποιος ξέρει; Το μόνο σίγουρο πάντως είναι πως είμαστε «μέσα». Είτε ως Όντα, είτε ως αντανακλάσεις τους, είμαστε μέσα… στην «στενή»… και ας γελάτε!

Ανέφερα προηγούμενα πως η αίσθηση της εξώκοσμης σαγήνης αποτελεί τα άλφα και το ωμέγα της αναζήτησης μας αλλά δεν ήταν απλά ένα σχήμα λόγου. Είναι ένα γεγονός που αντιλαμβάνονται όλοι όσοι την έχουν βιώσει. Είναι το Α επειδή λειτουργεί σαν σκανδάλη, και το Ω γιατί μας δίνει την «γεύση» του προορισμού μας. Για τον ίδιο λόγο είναι κι ο πιο αλάθητος δρόμος.

Όμως, ο “Κήπος της Εδέμ” έγινε ένας κήπος με πανύψηλους θάμνους που δημιουργούν ένα λαβύρινθο, ένα λαβύρινθο που μας κρύβει την θέα και την έξοδο. Και η  «εξώκοσμη σαγήνη», η ουσία της και όχι η ταμπελίτσα που της κρέμασα, είναι ο μίτος της Αριάδνης.

Ακολουθήστε την αίσθηση της, γαντζωθείτε πάνω της με νύχια και με δόντια κι αφήστε τη να σας παρασύρει έξω από το Χρόνο, πέρα από τη Δημιουργία, εκεί όπου όλα είναι ακόμη ρευστά και άμορφα. Αν υπάρχει ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, μόνον «εκεί» μπορεί να βιωθεί.

Νιρβάνα! Ίσως αναφωνήσουν κάποιοι με ενθουσιασμό. Άλλη μια λέξη, σανσκριτική αυτή τη φορά και άλλη μια διχογνωμία, επίσης. Οι Ανατολιστές την θεωρούν σαν την έσχατη εξάλειψη της Ύπαρξης. Στον Εσωτερισμό είναι η κατάσταση της Απόλυτης Ύπαρξης και Απόλυτης Συνείδησης στην οποία ανέρχεται το Είναι ενός ανθρώπου μετά τον θάνατο του υλικού του σώματος και αν έχει καταφέρει να φτάσει στον ύψιστο βαθμό τελείωσης και αγιότητας κατά τη διάρκεια της ζωής του. Ή όπως στην περίπτωση του Βούδα κατά τη διάρκεια της. Και τότε θεωρείται μια απελευθερωμένη, από τις επαναγεννήσεις, ψυχή.

Ηλύσια Πεδία! Τα Νησιά των Μακάρων! Θα έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι και θα χαμογελούσε με νόημα ο Λουκιανός, ενώ αργότερα στο βορά κάποιοι θα έβαζαν την ετικέτα «Άβαλον»! Και στις δύο περιπτώσεις, όπως και στην Ιουδαϊκή, Μουσουλμανική και Χριστιανική εκδοχή του Παραδείσου, οι μυθολογίες μιλούν για συγκεκριμένους τόπους. Μορφοποιημένους. Δεν είναι άλλωστε λίγοι όσοι έψαχναν και ψάχνουν ακόμη να τους βρουν κάπου πάνω, μέσα ή και έξω από τον πλανήτη Γη.

Όχι! Λένε κατηγορηματικά οι Διδάσκαλοι της Σούρατ Σάμπντ Γιόγκα. Το Σατς Καντ, το Πεδίο του Αληθινού Κυρίου είναι η Ύψιστη κατάσταση Ύπαρξης. Λένε όμως και κάτι πολύ σοφό οι Σατγκούρου. Προτρέπουν να ακολουθήσουμε τον Ήχο ως τον αλάνθαστο οδηγό για το Πεδίο αυτό. Άλλη μια ετικέτα γι αυτό που προσπαθώ να περιγράψω; Την «εξώκοσμη σαγήνη»;

Ακολουθήστε το «Τραγούδι» προτείνει ο Γιώργος Μπαλάνος και βρείτε τη Σχολή και τη «Μεγάλη Φωλιά του Παγωνιού»! Λέτε να είναι η Μεγάλη Φωλιά η «χαμένη μας πατρίδα» και το «Τραγούδι» η σαγήνη που μας καλεί πάλι πίσω; Μπορεί κάποιος να μας βεβαιώσει τελικά ποια είναι η εκδοχή και η ετικέτα που ευσταθεί; 

Νομίζω πως ναι, αλλά μην βιάζεστε να χαρείτε. Ο μόνος που μπορεί είναι η εσωτερική μας γνώση. Η βιωματική μας εμπειρία! Όσα «τραγούδια» κι αν λένε οι άλλοι είναι μάταιο αν δεν ξεβουλώσουμε πρώτα τα δικά μας «αυτιά». Πώς; «Σοκ και Σαγήνη»!

Ας ολοκληρώσουμε κατ’ αρχήν με τη Σαγήνη. Για να την βρούμε πρέπει πρώτα να την νιώσουμε. Άλλο παράδοξο και τούτο! Μου θυμίζει εκείνο το τρίτο παράδοξο: δεν ξέρω τι ψάχνω, αλλά μόλις το βρω θα το καταλάβω! Αλλά δεν μπορεί, σαν παιδιά που ήμασταν κάποτε όλοι λίγο πολύ την έχουμε βιώσει στην διάρκεια γιορτινών ημερών, όπως τα Χριστούγεννα για παράδειγμα. Ανατρέξτε λοιπόν σ’ εκείνα τα χρόνια και τις μνήμες τους. Αφήστε τις αναμνήσεις να αναδυθούν και να σας κατακλύσουν. Παρασυρθείτε πίσω σ’ εκείνη την εποχή που η σαγήνη ήταν ενεργό κομμάτι της υπόστασης σας. Και ξαναγίνετε ένα μαζί της.

Το γιορτινό τραπέζι, η συγκεντρωμένη οικογένεια, τα παιχνίδια με τα ξαδέρφια και τους παιδικούς φίλους. Η αναμονή της άφιξης του Άη Βασίλη, το κρυφό ξενύχτι της παραφύλαξης του κι ο γλυκός ύπνος που πάντα βάραινε τα βλέφαρα πριν προλάβουμε να τον δούμε. Αλλά και η ενθουσιώδης χαρά όταν βρίσκαμε τα δώρα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο και η λαχτάρα να τα ανοίξουμε. Κι έπειτα πάλι ατέλειωτες ώρες παιχνίδι! Μια εκδρομή στα χιόνια φάνταζε ολόκληρη περιπέτεια κι ένας χιονάνθρωπος μπορούσε να μας ανοίξει τη πιο ζεστή αγκαλιά! Και… και… Σαγήνη!

Λυπάμαι. Την ουσία της δεν μπορώ να την μεταδώσω με λέξεις πάνω στο άψυχο χαρτί. Αν μπορούσατε ίσως να δείτε τη λάμψη στα μάτια μου ή το ονειροπαρμένο μου χαμόγελο… Αν μπορούσατε να «δείτε» μέσα μου «κοιτάζοντας» μέσα σας… Τι είναι αυτά που γράφω; Όχι, δεν αποχάζεψα κι ας χαμογελώ ονειροπαρμένα.  

Σ’ ένα «περιβάλλον» χωρίς Μορφές ποιο είναι το μέσα μου και ποιο το δικό σας; Σ’ ένα «περιβάλλον» καθαρής αδιαμόρφωτης ενέργειας, που «τελειώνω εγώ» και που «αρχίζετε εσείς»; Και ξέρετε κάτι; Η ίδια αλληλοσύνδεση συμβαίνει και στο περιβάλλον των Μορφών! Αλλά να μην σας παραπέμψω πάλι στη μοντέρνα φυσική και στα πορίσματα της! Τα έχουμε πει τόσες φορές αυτά. Το θέμα είναι να αντιληφθούμε τι μας «κλειδώνει» και δεν βλέπουμε πέρα από τη μύτη μας!

Μα η φυσιολογία μας, θα μου πείτε. Έχουμε αισθητήρια όργανα περιορισμένων ικανοτήτων! Καμία αντίρρηση. Συμφωνώ και επαυξάνω, αλλά έχουμε και άλλες ικανότητες αντίληψης πέρα από αυτές των αισθητήριων οργάνων. Ικανότητες που στηρίζονται επίσης στην φυσιολογία μας και μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε αν μάθουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας ως Βιοπεδίο και όχι απλώς ως ένα υλικό πεπερασμένο σώμα. Ως καθαρή ενέργεια και όχι σαν ένα συναισθηματικό συνονθύλευμα.

Ίσως κάποιοι ζητήσουν αποδείξεις για όλα αυτά, όμως δυστυχώς δεν θα μπορέσω εγώ –εδώ, τώρα– να τους τις προσφέρω. Και σαφώς εννοείται πως ούτε και τους ζητώ να πιστέψουν όσα γράφω. Δεν τους ζητώ καν να μπουν στον κόπο να τα αναζητήσουν και να τα επαληθεύσουν από μόνοι τους. Το Κάλεσμα της Αρχέγονης Πηγής είτε έχεις την ικανότητα να το «ακούσεις» από μόνος σου, είτε όχι. Επομένως είναι όχι μόνο μάταιο να ασχολείται κανείς με όσους δεν την έχουν, αλλά ίσως και επικίνδυνο –για διάφορους λόγους.  

Τώρα θα μου πείτε, ωραία! Όσοι δεν είναι έτοιμοι να «ακούσουν» δεν μπορούν και πάει και τέλειωσε και όσοι μπορούν δεν χρειάζονται «φερέφωνο» και τότε, τι μας ζαλίζεις;

Ξέρετε υπάρχει και μια τρίτη μερίδα, η μεγαλύτερη ίσως, όλων αυτών που «ακούν» και δεν το γνωρίζουν. Και χρειάζεται ένα ερέθισμα για να το συνειδητοποιήσουν. Δεν σας έχει συμβεί ποτέ αυτό; Να διαβάσετε ή να ακούσετε κάτι σε μια συζήτηση και να νιώσετε ένα «κλικ» που αλλάζει την κατάσταση της αντίληψης σας; Και το βλέμμα τότε λάμπει θαρρείς και το φώτισαν αλλόκοσμοι ήλιοι κι η καρδιά σκιρτά από χαρά καθώς ανακαλύπτει μέσα της την προϋπάρχουσα γνώση!

Ίσως αυτές οι αράδες σε τούτο το κείμενο να λειτουργήσουν έτσι για κάποιους. Σαν ένα μικρό σοκ αρμονικής προόδου, σύμφωνα με την Κοσμική Βιοδυναμική. Και να συνειδητοποιήσουν πως όλα αυτά τα ήξεραν και οι ίδιοι. Να αντιληφθούν πως άκουγαν το Κάλεσμα όλον αυτό τον καιρό αλλά δεν ήξεραν ούτε τι ήταν, ούτε γιατί τους γέμιζε τέτοια θλίψη κι εκείνη την άσβεστη τάση φυγής.

Μπορεί να ανησυχούσαν πως έχουν «ψυχολογικά» προβλήματα ή πως βρίσκονται στα πρόθυρα κατάθλιψης, χωρίς να ξέρουν τι τους φταίει. Ή ακόμη να έψαχναν και να απέδιδαν την αιτία σε λάθος καταστάσεις και πρόσωπα.

Όχι πως όλα τα παραπάνω συμπτώματα οφείλονται πάντα στο άκουσμα του Καλέσματος, όμως θα ήταν κρίμα να αγωνιά κάποιος για την ψυχολογική του υγεία επειδή είναι διαφοροποιημένος κατ’ αυτό τον τρόπο, από το κοινωνικό σύνολο, ενώ κανονικά θα έπρεπε να χαίρεται! Έτσι όπως έχει …εκπέσει το κοινωνικό σύνολο!

Και μια και μιλάμε για ανθρώπους και σύνολα, ας μιλήσουμε και για τις αμοιβάδες. Τι σχέση έχουν οι αμοιβάδες με την εξώκοσμη σαγήνη και το ανθρώπινο σύνολο;

«Βγάλτε μια κόλλα χαρτί!» Μα καλά, τι νομίζατε; Πως θα την γλιτώνατε έτσι εύκολα; Δεν μιλήσαμε για κβαντοφυσική αλλά θα ασχοληθούμε με βιολογία!

Λοιπόν… Αμοιβάδες: μονοκύτταροι οργανισμοί που ανήκουν στην οικογένεια των πρωτίστων. Τα πρώτιστα είναι ευκαρυωτικοί οργανισμοί, δηλαδή ανεξάρτητα ζώντα κύτταρα που έχουν πυρήνα. Στο βασίλειο των πρωτίστων, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερα από 50.000 είδη, κυριαρχούν οι μονοκύτταροι οργανισμοί. Προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο που έζησε γύρω στα 2 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Απ' αυτόν τον πρώτο ευκαρυωτικό οργανισμό προέρχονται πολλοί κλάδοι μονοκύτταρων όντων, από τα πρωτόζωα που προκαλούν αρρώστιες, μέχρι τις φωτοσυνθετικές άλγες.

Δεν χρειάζεται να σας θυμίσω πως ο άνθρωπος ως βιολογική οντότητα αρχίζει τη ζωή του ως μονοκύτταρος οργανισμός που στη συνέχεια, ως έμβρυο, περνά από όλα τα προανθρώπινα στάδια της εξέλιξης. Ούτε πως δεν είναι παρά το σύνολο των κυττάρων του και πως η υγεία και η ζωή του εξαρτώνται από την υγεία και τη ζωή τους.

Πιθανόν όμως χρειάζεται να σας θυμίσω πως οι αμοιβάδες ως αρχέγονες μορφές ζωής βρίσκονται απείρως πιο κοντά στα «σύνορα» μεταξύ Εκδήλωσης και Δημιουργίας από ό,τι η «κορυφή» της, όπως συνηθίζουμε να αποκαλούμε με καμάρι –τρομάρα μας– το είδος μας, παρακάμπτοντας παντελώς το γεγονός πως αυτή η «κορυφούλα» στηρίζεται σε μια βάση που υποτιμητικά ονομάζουμε ζωώδη ένστικτα.

Όμως! Είναι αυτά ακριβώς τα ένστικτα που μας βοήθησαν να φτάσουμε ως εδώ που είμαστε σήμερα. Ευτυχώς και δυστυχώς! Ευτυχώς επειδή χάρη σ’ αυτά εξελιχθήκαμε και επιβιώσαμε ως είδος και δυστυχώς διότι τα έχουμε στρέψει εναντίον μας. Από την μια τα αφορίζουμε και από την άλλη τα χρησιμοποιούμε ασύστολα προκειμένου να διασφαλίσουμε τα κάθε είδους συμφέροντα μας έναντι των συνανθρώπων μας. Και αυτός ο αρρωστημένος διχασμός μας, έχει περάσει και στα Δόγματα που επινοήσαμε και τα οποία φροντίζουμε να διδάξουμε ανελλιπώς στα μικρά παιδιά. Μήπως και ξεστρατίσουν και δεν γίνουν πιστοί οπαδοί. Μήπως και ξεφύγουν από τον «ίσιο δρόμο» και περιπλανηθούν ελεύθερα ακολουθώντας την ταξιδιάρικη διάθεση του εξερευνητή που ανθίζει στις παιδικές καρδιές τους. Αυτή τη διάθεση που πηγάζει από την Πρώτη Εκδήλωση και τα καλεί γεμάτη Σαγήνη.

Και αρχίζει έτσι η εσωτερική πάλη, του «Καλού» και του «Κακού», έτσι όπως αυτά ορίζονται από την δογματική λογική μας και όχι από την εσωτερική μας φύση. Το Σωστό ή Λάθος της φυσικής επιλογής για την διαιώνιση της Ζωής το κάναμε Καλό και Κακό ανάλογα με το κατά πώς μας βολεύει κάθε φορά. Και οι συνέπειες είναι ολέθριες. Κλειδωθήκαμε σ’ ένα αδιαπέραστο καβούκι συναισθημάτων που σήκωσαν γύρω μας ένα θολό παραπέτασμα και δεν βλέπουμε ούτε τη μύτη μας. Και τ’ αυτιά μας που βουίζουν από κάθε είδους αναλύσεις της κατάντιας μας, δεν ακούν τίποτε πέρα από τη φωνή της ορθής λογικής. Τόσο "ορθής", σαν κάποιος να τη σφήνωσε ανάμεσα σε δυο σανίδες…

Ευτυχώς υπάρχουν και οι πρόγονοι μας οι αμοιβάδες! Αυτές οι «προ^(ν)γιαγιάδες» μας που μπορούν πάντα να είναι ένα καλό παράδειγμα ξεκλειδώματος από την περιοριστική λογική σκέψη και τα συναισθήματα που λειτουργούν ως δεσμοφύλακες. Μια αμοιβάδα δεν χρειάζεται ούτε λογική, ούτε συναίσθημα για να διαλέξει το Σωστό για την διατήρηση της ζωής της, από το Λάθος! Και τα κύτταρα μας είναι δικά τους αντίγραφα!

Τώρα, πιθανόν αρχίσατε να αναρωτιέστε μήπως και σας προτείνω να ξαναγυρίσουμε στο στάδιο της αμοιβάδας και να ανατριχιάζετε από αηδία. Αλλά πιθανόν κάποιοι από σας να ανατριχιάζετε για άλλους λόγους, ενώ στα χείλη σας διαγράφεται εκείνο το παράξενο χαμόγελο…

Photograph courtesy D. J. Patterson, L Amaral-Zettler, 

M. Peglar and T. Nerad

Ten single-celled ocean amoebas known as  

Chlamydophrys band together.

Για σας, τους δεύτερους, μπορώ να διευκρινίσω πως ναι, η Αμοιβάδα είναι το κατ’ εξοχήν «Ζωάκι» των καιρών! Καταλάβατε; Ή μήπως θέλετε να σας μιλήσω και για το Αμοιβαδικό gestalt;

Για τους πρώτους, έτσι σαν επίλογο, παραθέτω το ακόλουθο ένθετο και ζητώ συγνώμη αν σας παραζάλισα. Όμως δυστυχώς δεν γίνεται να μπλέξεις με τους στροβίλους και τις έλικες της εξέλιξης και να μην παραζαλιστείς!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Και το κερασάκι  στην «κορυφούλα» της …αμοιβαδικής τούρτας!

Όπως είναι γνωστό οι αμοιβάδες αναπαράγονται μονογονικά με την διαίρεση της αρχικής αμοιβάδας σε δύο ξεχωριστές και ολοκληρωμένες νέες αμοιβάδες. Τρέφονται, ζουν και πολλαπλασιάζονται τελείως ανεξάρτητες μεταξύ τους. Ωστόσο, και όπως έχει παρατηρηθεί για το Δικτυοστήλιο από τον βιολόγο Τζον Τάιλερ Μπόνερ στο Πρίστον, όταν η τροφή τείνει να εξαντληθεί, με κίνδυνο τον αφανισμό της αποικίας, ξεκινά μια στρατηγική συνεργασίας μεταξύ των αμοιβάδων, οι οποίες αρχίζουν να συμπεριφέρονται ως ένας πολυκύτταρος οργανισμός.

(Στην συνέχεια αντιγράφω από κείμενο που επιμελήθηκε ο Σ. Ξενικουδάκης (Ριζοσπάστης) την διαδικασία που ακολουθούν, ενώ με πλάγιους χαρακτήρες προσθέτω τα δικά μου σχόλια σε όσα έχω υπογραμμίσει.)

«Αντί λοιπόν να συνεχίσουν να σέρνονται τριγύρω, αρχίζουν να κατευθύνονται όλες προς ένα σημείο κατά κύματα. Γύρω στις 100.000 απ' αυτές συγκλίνουν σε ένα σωρό. Και τότε, ο σωρός μεγέθους κόκκου άμμου αρχίζει να συμπεριφέρεται σα να είναι ένας ενιαίος οργανισμός. Μακραίνει παίρνοντας τη μορφή γυμνοσάλιαγκα και αρχίζει να κινείται. (ένας «όφις»;)

Κατευθύνεται προς την επιφάνεια του εδάφους, ελέγχει κόκκους χώματος για τροφή και γυρίζει προς άλλη μεριά όταν βρεθεί μπροστά σε αδιέξοδο. Οι κινήσεις του είναι βέβαια πολύ αργές (σε μια μέρα καλύπτει μόλις 2,5 εκατοστά), αλλά σε ένα φιλμ σε γρήγορη κίνηση όπως αυτό που έδειξε ο Μπόνερ στον Αϊνστάιν, η σκοπιμότητα των κινήσεων σε κάνει να σκέφτεσαι ότι πρόκειται για ένα ον και όχι για πολλά. Μετά από αρκετές ώρες, το «σαλιγκάρι» από Δικτυοστήλια υπόκειται σε μεταμόρφωση. Το πίσω μέρος του φτάνει το μπροστινό (ένας ουροβόρος όφις!) και το σαλιγκάρι γίνεται μια σφαιρική μάζα. ( στην αλχημεία η Σφαίρα συναντάται σαν σύμβολο της πρωτοΰλης )

Μετά η μάζα αυτή μακραίνει προς τα πάνω και κάποιες αμοιβάδες αρχίζουν να παράγουν στερεά κομμάτια κυτταρίνης. Κατά τη διαδικασία αυτή οι εν λόγω αμοιβάδες πεθαίνουν, αλλά η «θυσία» τους αυτή (σας θυμίζει κάτι αυτή η εικόνα της θυσίας;) επιτρέπει στη σφαιρική μάζα να σηκωθεί πάνω σε ένα μίσχο. (το Δέντρο της Ζωής;) 

Στην κορυφή του μίσχου σχηματίζεται μια σφαίρα από ζωντανές αμοιβάδες καθεμιά από τις οποίες εκκρίνει κυτταρίνη που σχηματίζει γύρω της ένα κέλυφος μετατρέποντάς τη σε σπόρο. ( Ο Λωτός και οι θεές της Γονιμότητας – Αναδυόμενη Αφροδίτη, η Λακσμί του Ινδουισμού κλπ. και ο Κρίνος της Παρθενογένεσης, βλ μονογονική αναπαραγωγή)  

Η αποικία παραμένει σ' αυτή τη μορφή μέχρι κάτι -μια σταγόνα νερό, ένα περαστικό σκουλήκι, το πέλμα ενός πουλιού- να πάρει μαζί του τους σπόρους και να τους μεταφέρει σε ένα μέρος πλούσιο σε βακτήρια, όπου οι αμοιβάδες θα βγουν από τα κελύφη τους και θα ξαναρχίσουν από την αρχή τη ζωή τους.» (Οι Σπαρτοί της Μυθολογίας;)

Dictyostelium discoideum fruiting bodies

FLICKR, MICROBE WORLD

Επίλογος

Μπορούν βέβαια κάλλιστα, όλα αυτά να είναι μερικές περίεργες συμπτώσεις. Ψάξτε όμως λίγο τους συμβολισμούς και τις ερμηνείες τους! Και μετά ξαναδιαβάστε την στρατηγική των αμοιβάδων… 

Εσωτερικά Μονοπάτια © Ειρήνη Λεονάρδου

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «ΑΝΕΞΗΓΗΤΟ» 12^ος 2005